Poumbrago
Chenopodium vulvaria
Amaranthaceae Chenopodiaceae
Àutri noum : Poumbraio, Poumbroio, Poubroio.
Noms en français : Chénopode fétide, Vulvaire.
Descripcioun :La poumbrago, s'un cop l'avès touca, vous n'en ramentarés de tèms, subretout se l'avès bèn fretado. Es uno planto couchado, verdalo e farinouso emé de fueio entiero. Se vèson bèn, sus lou dessoubre di fueio, li glando que caupon de trietilamino à l'óurigino de l'óudour que pudis (fotò).
Usanço :Li grano soun manjadisso e acampado pèr li touareg que n'en fan de farino. Aquesto sèr dins la preparacioun de "taguella" o pan dóu desèrt. La planto tencho la lano en jauno viéu. Se dis que sarié bono contro l'isterìo ("principe di signaturo").
Port : Erbo
Taio : 10 à 30(70) cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Chenopodium
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae
Ordre : Caryophyllales
Coulour de la flour :
Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 1,5 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Champ
- Escoumbre e proche dis oustau
- Ermas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurimediterranenco
Ref. sc. : Chenopodium vulvaria L., 1753
Agufié(-de-Chavin)
Rosa chavinii
Rosaceae
Àutri noum : Agoulencié, Agrufié, Agoulancié, Grato-quiéu, Tapo-cuou.
Noms en français : Églantier de de Chavin, Rosier de Chavin.
Descripcioun :L'agoufié-de-de Chavin es uno planto proun chanjadisso, mita Rosa canina, mita Rosa montana qu'es un bastard entre li dos meno. La maje part di fueio soun verdalo, mai pas toujour, li pecou di fru mai o mens glandoulous, parié pèr la coulour de la flour etc. Pèr d'ùni, soun de raproucha de Rosa dumalis, pamens l'agoufié-de-de Chavin a ges de péu e li tijo soun bèn verdo.
Usanço :Tóuti lis agufié fan de fru (grato-cuou, agoulènço...), riche en vitamino C e anti-enflamatiéu, que soun bon à manja, majamen en counfituro.
Port : Aubret
Taio : 0,5 à 2 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Rosa
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 3 à 4 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Remarco : Rosa canina X Rosa montana
Liò : Tepiero roucaiouso
- Orle de bos
- Colo
- Basso mountagno
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Rosa chavinii Rapin ex Reut., 1861